Του Αλέξανδρου Μαυρικάκη
Το τελευταίο χρονικό διάστημα γίνονται συχνά αναφορές στην ανάπτυξη του Τουρισμού Υγείας και πραγματοποιούνται συνέδρια και ημερίδες. Επίσης στο κείμενο «Ελλάδα: Μια στρατηγική ανάπτυξης για το μέλλον – Μάιος 2018» που αφορά τον αναπτυξιακό σχεδιασμό της Κυβέρνησης, υπάρχει παράγραφος για τον Τουρισμό Υγείας αλλά γίνεται αναφορά μονάχα στον Ιαματικό Τουρισμό.
***
Τι είναι όμως Τουρισμός Υγείας (ΤΥ);
Ο ΤΥ αποτελεί μια μορφή θεματικού τουρισμού που συναντάται και ως Ιατρικός Τουρισμός, Τουρισμός Ευεξίας, Θεραπευτικός Τουρισμός και Ιαματικός Τουρισμός. Είναι ο τομέας της παροχής υπηρεσιών υγείας από δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς σε επισκέπτες, όπου μέρος των παρεχόμενων υπηρεσιών στηρίζεται σε υποδομές ή μέσα που παρέχονται από φορείς του τουριστικού τομέα. Αυτόν τον τουρισμό τον επιλέγουν άτομα που επιθυμούν να συνδυάσουν την θεραπευτική αγωγή ή τις εξειδικευμένες ιατρικές πράξεις με διακοπές. Επίσης τον επιλέγουν άτομα που λόγω χρόνιων ή/ ιδιαίτερων προβλημάτων υγείας επιλέγουν χώρες και περιοχές που παρέχουν τις υπηρεσίες υγείας που έχουν ανάγκη κάνοντας συγχρόνως διακοπές.
Παραδείγματα αποτελούν οι Μονάδες Αιμοκάθαρσης, τα Κέντρα Αποθεραπείας και Αποκατάστασης, οι Μονάδες Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής κλπ.
***
Οι μετακινήσεις των ασθενών που επισκέπτονται τις Μονάδες αυτές (και συνήθως συνοδεύονται από ένα τουλάχιστον συγγενικό ή φιλικό πρόσωπο) επηρεάζονται από το περιβάλλον (πολιτιστικό, νομοθετικό κλπ) της χώρας προέλευσης και της χώρας άφιξης αλλά και από άλλους παράγοντες όπως τις παρεχόμενες ιατρικές πράξεις, το επίπεδο εμπιστοσύνης κλπ. Στον ΤΥ περιλαμβάνεται και η διαχείριση (έκτακτων) ιατρικών αναγκών για επισκέπτες που προέρχονται από τρίτη χώρα για ταξίδι διακοπών ή για επαγγελματικό ταξίδι αλλά και η παροχή ιατρικών υπηρεσιών αποκατάστασης σε αθλητές.
***
Ο ΤΥ είναι ένας κλάδος υπό εξέλιξη διεθνώς και η χώρα μας δεν έχει διαμορφώσει ακόμα το δικό της προφίλ προσφοράς. Η ανάπτυξη του ΤΥ δεν θα καθοριστεί μονάχα από το νομοθετικό πλαίσιο, που ειρήσθω εν παρόδω είναι ελλιπές, αλλά και από συμφωνίες με ασφαλιστικούς οργανισμούς, την εφαρμογή συστημάτων ποιότητας και ιατρικών πρωτοκόλλων και τον καθορισμό κοστολογημένων πακέτων υπηρεσιών με την συνακόλουθη σαφή τιμολόγηση. Και αυτά γιατί οι υπηρεσίες υγείας είναι λίγο ή πολύ άυλες και εμπεριέχουν το στοιχείο της μεταβλητότητας, δηλαδή επικρατεί αβεβαιότητα, που δεν επιτρέπει ακριβή πρόβλεψη του αποτελέσματος. Για να μειωθεί η αβεβαιότητα, ο μελλοντικός επισκέπτης ασθενής, αλλά και η ασφαλιστική του υπηρεσία, θα αναζητήσουν αποδείξεις της ποιότητας των παρεχομένων υπηρεσιών υγείας και τον ακριβή προσδιορισμό των διαδικασιών (ημέρες θεραπείας, δαπάνες νοσηλευτικές, δαπάνες διαμονής κλπ).
***
Αν και δεν είναι δυνατό να υπάρξουν ασφαλείς προβλέψεις, η Κρήτη μπορεί να αναπτύξει τον ΤΥ έχοντας ως συγκριτικό πλεονέκτημα, εκτός των άλλων, τη γεωγραφική της θέση και την αναγνωρισιμότητα, το κλίμα, τον πολιτιστικό της πλούτο, τις ξενοδοχειακές υποδομές και το δίκτυο των Δημοσίων Νοσοκομείων. Οι τομείς της οικονομίας που έχουμε την δυνατότητα να αναπτύξουμε για να ξεφύγουμε από το οικονομικό τέλμα δεν είναι πολλοί και ένας από αυτούς είναι ο ΤΥ που δεν (πρέπει να) περιορίζεται μονάχα στον ιαματικό τουρισμό. Αν παραμείνουμε στους αυτοδοξαστικούς λόγους, στις μεγαλοστομίες χωρίς αντίκρισμα και στα φληναφήματα «για τουριστική ανάπτυξη 365 ημέρες το χρόνο», την επόμενη δεκαετία θα παρακολουθούμε και πάλι τις ίδιες συζητήσεις, θα διαβάζουμε τα ίδια κείμενα και θα συνεχίσουμε να ζούμε σε μια οικονομία που θα επαιτεί.
